- Opsigter en byvoegings - Simon Jansen
Venter Stamboom Geskiedenis
Hendrik Coenraad Venter - geb. 21-04-1663
Uit navorsing in die Rijksarchief, Den Haag, weet ons dat ons stamvader, Hendrik Venter, in ±1683 as soldaat in diens van die VOC na die Kaap gekom het. Hy is sowat twee jaar daarna bevorder na die rang van adelborst (kandidaat-offisier), en het waarskynlik in 1688/89 ‘n vryburger geword toe sy kontrak met die VOC verstryk het. In alle amptelike dokumente aan die Kaap, bv. ook in die huweliksregister van die Kaapstadse gemeente, staan daar dat sy plek van herkoms ‘Hamel’ was. Die afleiding wat hieruit gemaak word is dat dit bes moontlik verwys na Hameln in Duitsland, soos dié stad in Nedersakse blykbaar in die volksmond geheet het. Hy was oorspronklik bekend as Heinrich Conrad von Dempter, maar het sy name ver-Nederlands en ook redelik aan sy van verander om dit by Venter uit te bring. Eintlik het hy sy van basies terug verander na die familie se oorspronklike van. Heinrich se oupagrootjie was Hendrik van Deventer en het vanaf Oldenzaal in Nederland na Hildesheim in Duitsland getrek. Hy het toe sy van verander na von Dempter. Dit wil voorkom of sy voorsate dalk oorspronklik van Nederland af was, vanaf die stad Deventer. Lees gerus die artikel(30KB) van Gerrit Venter oor die SA Venters se Europese voorgeslagte. Hierdie artikel het verskyn in Familia 43 (2) 2006
(Artikel deur Gerrit Venter in Familia 43 (2) 2006, pp. 36-37)
DIE STAMVADER van alle Suid-Afrikaanse Venters, Heinrich VAN DEVENTER word in 1550 in Oldenzee (Oldenzaal) in Nederland gebore. Teen 1570 vlug hy na Hildesheim in Duitsland, vanweë die wrede vervolgings van die hertog van Alva. In Nederland was hy as Hendrik VAN DEVENTER bekend, maar in Duitsland is die van na VON DEMPTER verander.
Hy trou voor 1580 in Hildesheim met Adelheid VAN TODELINGEN, wat in 1560 in Enschede gebore is, die dogter van Johann van Todelingen.
Hierdie Heinrich het ten minste twee seuns gehad, Tobias von Dempter, gebore op 15.6.1583, en ‘n Heinrich. Intussen het die gesin na die nabygeleë Hameln verhuis.
Die seun Heinrich van die vlugteling, Heinrich von Dempter, het twee keer getrou. Uit die tweede huwelik (met Kunigunde STEVEN in 1620) is op 28.2.1626 die derde Hendrik (Heinrich) gebore.
Hierdie Hendrik, die derde, het op 31.10.1652 met Anna Sophie KŰHLEMANN, die dogter van ‘n koopman, te Hameln in die huwelik getree. (Heinrich von Dempter was toe self ook koopman). Uit die huwelik is ses kinders gebore, maar net twee het oënskynlik groot geword.
Een van die kinders van Heinrich die derde was ook ‘n Heinrich, en hierdie Heinrich die vierde, gebore 21.4.1663 te Hameln was die Suid-Afrikaanse stamvader van al die Venters. Hy is op 17.7.1690 in Kaapstad met Johanna Mostert getroud, en het aan die Kaap as Hendrik Venter bekend gestaan. Hy hertrou op 9.12.1691 met Anna VILJOEN, waaruit die Venter-nageslag voortkom.
Die ander seun van die oorspronklike vlugteling uit Oldenzee, Tobias von Dempter trou in 1606 met Anna BOCK, gebore in 1584 te Hameln, die dogter van Johannes Bock en Mechthild Kaiser. Tobias sterf op 24.3.1657 te Hameln en Anna Bock ná 1657. Uit die huwelik is ten minste een kind gebore, Sophie von Dempter, op 9.10.1613.
Tobias was op sy dag ‘n vername man, en was reeds in 1607 die Burgemeester van Hameln. Sy amptelike huis, die sogenaamde Dempter Haus, wat in 1607/1608 gebou is, is vandag een van die besienswaardighede van die stad Hameln aan die Weserrivier.
Pieter Venter
Pieter se plaas Weltevreeden, Piketberg (vanaf 1739-1761) was in die Sandveld geleë. Mondelingse geskiedenis oor die area is onlangs opgeteken.
Elder. - In 1756 word hy herkies as Ouderling.
15 November 1739 - 1761
Ouderdom 40
'n Leningsplaaslisensie toegestaan (Weltevreeden)
Welte Vreeden, Groene Fontein, Piketberg, Wes-Kaap, Suid-Afrika
Uittreksels uit "A Venter Family History" deur Darrell Hall
1737 - 1756
Ouderdom 37
Aangestelde ouderling van die Kerk
Zwartland, Malmesbury, Weskus DC, Wes-Kaap, Suid-Afrika
Uittreksels uit "A Venter Family History" deur Darrell Hall:
- Met die stigting van 'n kerkgemeente in Zwartland (die Malmesbury van vandag) in 1737/38. hy is aangestel as 'n Ouderling van die kerk.
- Rekords toon dat nadat dominee le Sueur 'n preek gepreek het gebaseer op 2de Korintiërs Hoofstuk 8 (verse 1 tot 3), ouderlinge gekies is. Pieter Venter het die meeste stemme gekry.
- In 1739/40 word hy voorgestel as diaken vir Stellenbosch.
- In 1745 is 'n "koster" (of opsigter) in die Zwartland-kerk benodig, en die besoeker aan siekes is gekies. Hierdie besluit is deur Pieter Venter onderteken
- in 1739 kry hy 'n Jag-, Weiding- en Leningsplaaslisensie wat hom toestemming gee om skape te wei by Weltevreeden naby Groene Fontein, anderkant Riebeeks Casteel. In die linkermarge van die permit is 'n aantal uitbreidings, wat toon dat dit hernu is in 1740, 1742, 1744, 1745, 1746, 1747, 1748, 1749 en 1752.
- Die Opgaafrolle vir 1752 gee gerieflikheidshalwe besonderhede oor Pieter se eiendom, en dit wys dat hy inderdaad 'n baie suksesvolle was. 5 manlike slawe, 5 vroulike slawe, 5 slaweseuns, 2 slavinne, 20 perde, 30 beeste, 200 skape, 16000 wingerdstokke, 4 ligas wyn, 4 muids gesaaide mielies, 40 muids geoes mielies, 1 vuursteen musket, 1 pistool, 1 swaard.
- Die werklike Leningsplaaslisensie ... is op 15 November 1739 uitgereik en onderteken deur goewerneur Hendrik Swellengrebel.
29 Augustus 1761 Ouderdom 61 Verkry eiendom in Kaapstad Uittreksel uit "A Venter Family History" deur Darrell Hall:
- Toe Pieter 61 jaar oud was, moes hy en Hester besluit het dat dit tyd was om af te tree, om op te hou en Kaapstad toe te trek, en 'n makliker lewe. Op 29 Augustus 1761 verkry Pieter van ene Christoffel Bergman, 'n eiendom in die modieuse Strandstraatgebied naby die seefront.
- Hester het ná haar man se dood in die huis aangebly. Toe sy in 1785 sterf, het die eiendom aan haar seun, Wilhelmus Wouterus, oorgedra