- Opsteller en skrywer - Ferdie Jansen - RIV
- Opsigter en byvoegings - Simon Jansen
Amatolaberge
(etal)Die Amathole-, Amatole- of Amatolaberge is 'n digbebosde bergreeks, geleë in die sentrale deel van die Oos-Kaapprovinsie in Suid-Afrika. Die woord amathole beteken "kalwers", en Amathole distrik, wat suid hiervandaan lê, is vernoem na die bergreeks(etal).
Natuurgeskiedenis
(etal)As deel van die 'Amathole en Stormberg' streek, vorm hierdie berge die mees-oostelike grens van die reuse Kaapse Kusbergreeks en hul styg tot 1 800 meter bo seevlak. Die berghange is dig bedek met Knysna-Amathole inheemse bosse van Geelhout, Witstinkhout, Kaapse okkerneut en ander inheemse bome. Knysna-Amatole inheemse bosse soos by Kologha en Kubusie is van die grootste stukke woud in Suid-Afrika. Die bergtoppe word bedek met blomryke inheemse grasvelde. Albanie-struikbosse kan ook in die omgewing gevind word(etal).
(etal)Die bergreeks is bekend vir sy natuurskoon met lowerige woude, rivierlopies, watervalle en wyd-uitgestrekte gesigte. Die sesdaagse Amathole-staptog is een van die gewildste staproetes in Suid-Afrika(etal).
Geologie
(etal)Die Amatholeberge se geologie is karaktertrekkend op die Beaufort-groep, wat deel vorm van die Karoo-supergroep. Die sedimentasie is gevorm deur afsaksels in die rivierkanale, vloedvlaktes en moerasse(etal).
Historiese bewoners
(etal)Hierdie berge – soos meeste ander berge in Suid-Afrika – was oorspronklik die tuiste van Khoisan jagter-versamelaars. Die Nguni-migrasies het die aankoms ingelui van die Xhosa-herders van die noorde af, en daarmee saam die ontworteling van die Khoisan(etal).
(etal)Die meeste van vandag se dorpe in die Amatholestreek – soos Adelaide, Bedford, Alice, Cathcart en Fort Beaufort – het ontstaan as militêre buiteposte van die Britse Regering in die 19de eeu, wat die grens van die Kaapkolonie in stand moes hou. Die gevolg was voortdurende grensoorloë tussen die Britse besetters en die Xhosas wat oos van die grens as trekboere geboer het, maar aanhoudend die Britse grens sou oorsteek vir beter weivelde en jurisdiksie op groter grondgebied(etal).
(etal)Uiteindelik, ná die terugslae wat hulle in die oorloë gelei het, het die Xhosakrygers teruggetrek in die bebosde klowe en valleie van die Amatholeberge in, en het die Kaapkolonie die militêre poste gebou om hul aanspraak op hierdie grensgebied vir hul boere te behou(etal).
Interessante dorpe
(etal)Uitsig oor die Tyhume-vallei en Hogsbackpas in die Amatholeberge. King William's Town is die oudste nedersetting in die streek. Die stad het ook 'n groot museum, die Amathole Museum, met heelwat ou, geskiedkundige versamelings(etal).
(etal)Aan die voet van die berge, in die dorpie Alice, is die kampus van die Universiteit van Fort Hare geleë(etal).
(etal)Stutterheim, aan die voet van die Kologha-reeks na die ooste toe, het aanvanklik as nedersetting gedien vir oud-soldate wat in die 'Amathole-oorlog' geveg het(etal).
(etal)Die eerste inwoners van Hogsback was boere gewees. Die dorpie is vandag 'n baie aanloklike vakansiebestemming en daar word dikwels beweer dat die Amatholebos die Engelse skrywer J.R.R. Tolkien tot sy fiktiewe Mirkwood-bos in die roman The Lord of the Rings (Die Heer van die Ringe) geïnspireer het(etal).
